OP.DR.EMİR İMANİ ÇOCUKLARDA KASIK FITIGI VE SU FITIGI HAKKINDA BİLGİLER VERİYOR:
Belki fıtığı biliyorsunuz ama hidrosel ve kord hidroseli tanımlarını yeni duydunuz. Oysa bu 3 farklı tanım aynı nedenden kaynaklanan farklı hastalıların ismi. Üstelik bebeğinizin sağlıklı gelişimini engelleyen ve çoğu zaman ameliyata kadar varan önemli hastalıktır.
Anne karnındaki erkek bebeğin testisleri 28’inci haftadan itibaren torbaya iniyor. Normal seyrinde, testis indikten sonra indiği kanalın kapanması gerekiyor. Ancak bazı bebeklerde işlevini tamamlamış olan bu kanal kapanmıyor. İşte kasık fıtığı ve hidroselin ( su fıtığı ) oluşumunun asıl nedeni bu.
KASIK FITIĞI VE HİDROSELİN ARASINDAKİ FARK
Testis torbaya indikten sonra, kapanması gerektiği halde kapanmayarak, devam eden açıklığın çapı önemli. Çünkü bu çap, hidrosel yada kasık fıtığının oluşumunu belirliyor.
Nasıl mı?
Eğer açıklık herhangi bir organ veya organ kısmının girişine izin verecek ölçüde geniş ise kasık fıtığı oluşuyor. Eğer sadece sıvı girişine izin verecek kadar dar ise hidrosel olarak ortaya çıkıyor.
İşte hidroseli olan bebeklerin testislerinin büyük ve şiş görülmesinin nedeni, kapanmayan bu kanaldan geçen sıvıyla dolu olması. Bu sıvı genellikle testise de çevreleyecek şekilde torbaya dolduruyor.
Ancak çok sık görülmese de uzmanların kord hidroseli ( kordon kisti ) olarak adlandırdıkları bir durum daha var. Bu durumda sıvı torbaya kadar ilerlemeden, testisin daha yukarısın da bir kist şeklinde sonlanıyor.
ASLINDA SANILANIN AKSİNE HİDROSEL OLDUKÇA SIK RASTLANAN BİR DURUM.
Uzmanlar klinik olarak yeni doğan erkek bebeklerin yaklaşık %60’ında torbada az veya çok sıvı saptandığını beliriliyorlar. Ancak anne babalar genellikle bunun büyük bir şişlik ve torbalarda gözle görülür bir büyüklük olduğu zaman farkediliyor. Kız bebeklerde hidrosel çok ender görülür.
HİDROSEL NASIL FARKEDİLEBİLİR ?
Anne babaları şüphelendiren ilk bulgu; bebeğin torbasındaki şişlik olur. Ancak yürüme döneminde ki çocuklar da sabah yataktan kalkınca daha az. Akşam saatlerinde daha fazla şişlik gözlemek mümkün. Hidrosel, testisi de içinde alan sıvı dolu kesenin görülmesi ve bir uzman tarafından muayenesi ile kolaylıkla tespit edilebiliyor. Ancak çok gergin bir kese olduğunda testisin torbada farkedilmesi güç olabilir. Bunun için basit bir yöntemle; bir el feneri ile torbaya ışık tutulduğunda, bu şişliğin her tarafı aydınlanıyorsa rahatlıkla hidrosel tanısı konuyor.
KORD HİDROSELİ NEDİR ?
Kord hidroselinin teşhisi daha ğüç diğer adıyla ( kordon kisti ) kasık kanalına yerleştiğinde kasık fıtığından özellikle boğulmuş kasık fıtığına çok benzer ve ayırt edilmesi gerekiyor.
Kasık kanalında uzun süre var olan şişlik ve kusma, huzursuzluk ve kaka yapamama şikayetleri bulunmadığı bulgular da kord hidroseli düşünülebilir.
Özellikle muayene de testis çekildiğinde bu kitlenin de birlikte aynı yöne hareket etmesi, teşhis de yardımcı olur. Anne babaların önemle dikkat etmesi ve özen göstermesi gereken nokta, tanı için mutlaka bir çocuk cerrahına baş vurması gerekir.
HİDROSELİN TEDAVİSİ
Yeni doğan erkek bebek de görülen hidrosel yüksek bir olasılıkla kendiliğinden kayboluyor. Bu dönem ilk 6 aydır, ancak kendiliğinden kaybolma ihtimalinin 1,5 yaşa kadar sürdüğü düşünülüyor. İşte bu yüzden bebek 18 aylık olana kadar takip edilir. Şayet hidrosel geçmediyse, cerrahi müdahale planlanır.
ÇOCUK HİDROSELİN DE LAPAROSKOPİK AMELİYATIN YERİ
Son yıllarda güncel olan laparoskopik cerrahi uygulaması çocuklarda ki kasık fıtığı ve hidrosel tedavilerinde de deneniyor. Ancak bu yöntemin rahatlık ve kolaylık üstünlüğü karşının da aşağıdaki sebeplerden ötürü uygulaması tartışılmaktadır.
Laparoskopik ameliyatlar da kullanılan açıklıklar potansiyel fıtık olarak değerlendirilip, kapatma gereği hala tartışma konusu
Diğer taraftan günümüzde laparoskopik cerrahiyi en iyi ellerde bile ameliyat sonrası %20 civarında tekrarlanma riski vardır.
Ayrıca döl yolu ve testis damarları gibi yapıların zedelenme olasılığı açık ameliyattan daha fazladır.
Çocuklarda ki kasık fıtıkların da başarılı sonuçlar, çok az komplikasyonu ve zor saptanabilir küçük bir izi kalması ile açık ameliyat standart yöntemidir. Laparoskopi cerrahi daha pahalı bir tedavi yöntemi olması yanında, ameliyat süresi, tedavi başarısı bıraktığı iz olarak günümüzde standart tedaviye ( açık ameliyata ) bir üstünlük sağlayabilmiş değil.
KASIK FITIĞI
Karın içiyle torbalar arasındaki var olan bir kanalın, doğum sırasında kapanması gerekmektedir. Bu kanal bir takım sebeplerden ötürü kapanmadığı takdirde, kasık fıtığı hastalığı gelişir. Burada karın içinde serbestçe hareket eden ince barsak segmentleri, bu kanalın içine geçmesi ile oluşur. Kasık fıtığında en çok korkulan durum, bu barsak segmentleri karına geri gitmemesi yani boğulma durumudur. Kasık fıtığı boğulmasında en önemli risk, o tarafta ki testisin ve boğulan organın kan akışının bozularak çürümesi. Her 100 erkek çocugun 4’ünde kasık fıtığına rastlanıyor. Kızlarda ise kasık fıtığı sıklığı erkeklere oranla 4 kez daha az kasık fıtığı hastaların %60’ında sağ %40’ın sol ve %10’un da ise her iki tarafta görülür. Prematüre bebekler, düşük kilolu doğan bebeklerde kasık fıtığı oranı çok daha fazladır. Özellikle bu bebeklerde iki taraflı fıtık görülme riski oldukça yüksektir.
KASIK FITIĞININ ETKİLERİ NELERDİR ?
Anne babaların ilk dikkatini çeken belirti kasık da beliren ve kaybolan şişlik. Ağlama, öksürme, ıkınma gibi karın içi basıncını artıran durumlarda şişlik daha da belirgin hale geliyor. Ancak uzmanlar bu bebeklerin bir kısmında ilk belirtinin boğulma ile olabileceğine dikkat çekiyor. Boğulmada en önemli belirti huzursuzluk, şişlikle birlikte kızarıklık, kusma, kaka yapamamadır. Kız çocuklarında farklı olan şey barsaklara ilaveten, overlerin fıtık kesenin de bulunmasıdır.
TEŞHİS NASIL KONUR ?
Anne babaların kasık bölgesindeki bir şişliği tarif etmesi, çocuklarda fıtık teşhisi için yeterlidir. Ayrıca çocuk cerrahları hastanın şikayeti yanı sıra fizik muayene ile teşhis koyabilmektedir. Teşhis için kullanılan ultrasonografi yardımcı teşhis yöntemidir. Ancak çocuk cerrahları bu yönteme ihtiyaç duymadan fizik muayenesi ile teşhis koyabilmektedir.
UZMAN KİŞİLERCE YAPILMIŞ FITIK AMELİYATINDAN SONRA YENİDEN FITIK OLMA OLASILIĞI YOK DENECEK KADAR AZ.
Tek tarafta yapılan ameliyat sonrası diğer tarafta fıtık gelişme ihtimali var. Ancak bu tekrarlama tarzında değil, yeni oluşan bir fıtık söz konusu.
KASIK FITIĞININ TEHLİKELERİ
En sık görülen tehlike fıtık boğulmasıdır. Burada barsak segmentleri ve o tarafta olan testinin çürümesi söz konusu olabilir. Dolayısıyla fıtık teşhisi konur konmaz, ameliyat planlanmalıdır. Boğulma riski le yaş arasında çok yakın ilişki var. Hayatın ilk yılında boğulma riski, diğer dönemlere oranla daha yüksek.
AMELİYATI ÇOK BASİT VE YÜZ GÜLDÜRÜCÜDÜR. ANNE BABALAR CERRAHİ MÜDALEDEN KORKMAYIN.
Kasık fıtığı teşhisi konulan bebek ve çocukların birkaç gün içinde ameliyat edilmesinde yarar var. Çünkü fıtık boğulması riski en çok yeni doğan ve süt çocuğu dönemindedir.
Anne babaların bebeklerinin çok küçük olduğunu düşünerek ameliyat fikrine soğuk bakıyor. Oysa uzman kişilerin uygun ortamda yapacağı ameliyattan korkmamak gerekir.
Ülkemizde bir çok çocuk cerrahi merkezinde fıtık ve hidrosel ameliyatları günü birlik programlar çerçevesinde yapılmaktadır. Çocuklar ameliyattan 2-3 saat sonra gündelik aktivitelerine dönmek üzere evlerine taburcu edilir. Ameliyat sonrasında ameliyat bölgesi temizliğine özen göstermek gerekiyor. Yaralar estetik dikildiği için hem iz kalmıyor, hem de dikiş aldırmaya da gerek duyulmuyor. Ameliyat sonrası birkaç gün torbalarda hafif şişlikler ve morluklar görülebilir. Bunlar birkaç hafta içersinde kaybolur. Çocuk ameliyattan sonraki 5.inci gün banyo yapabilir.
OP.DR.EMİR İMANİ
ÇOCUK CERRAHİSİ UZMANI
